Bộ sách an toàn thực phẩm, “Ăn để sướng hay ăn để sợ?” gồm 4 tập vừa được phát hành hôm nay (ngày 02-01- 2023). Xin dẫn “Lời nói đầu” của bộ sách này

Vũ Thế Thành

Lời nói đầu

Nghiên cứu về an toàn thực phẩm không sòng phẳng như ngành Y (lâm sàng, điều trị, hiệu quả,…) hay ngành Dược (dược lực, dược động, tương tác thuốc, liều lượng, tác dụng phụ,…). Với Y-Dược nghiên cứu phải thực chứng, rõ ràng. Chữa bệnh không phải là chuyện ăn uống.

Nghiên cứu về an toàn thực phẩm không có độ tin cậy cao như thế, hầu hết có tính quan sát nên các kết quả nghiên cứu trái ngược nhau là chuyện thường. Trong thực tế, tìm ra mối liên hệ nhân quả giữa thực phẩm và bệnh tật là điều khó khăn, bởi chúng ta ăn nhiều loại thực phẩm khác nhau, thứ này xọ thứ kia, rồi cơ địa mỗi người mỗi khác. Ngay cả thịt đỏ chế biến có rủi ro gây ung thư ruột khá cao (18%) đã được khoa học xác nhận, nhưng cũng chỉ khuyến cáo nên tiêu thụ thịt đỏ ít lại, chứ không loại bỏ, vì những mặt lợi ích của thịt đỏ.

Tuy nhiên, nghiên cứu về tính độc hại của một chất nào đó trong thực phẩm thì khoa học lại rất nghiêm khắc, nếu không muốn nói là nghiệt ngã, nhất là với phụ gia thực phẩm. Nhiều người không hiểu cách làm việc của cơ quan an toàn cứ nghe nói đến chất bảo quản, chất phụ gia là nhắm mắt lên án.

An toàn thực phẩm, ngoại trừ ngộ độc cấp tính, chỉ là cách phòng ngừa bệnh tật, hiệu quả không thấy trước mắt, ai nói sao cũng được. Chúng ta thường quên đi tính đa dạng của thực phẩm, và chỉ muốn thấy vài điểm lợi nào đó của thực phẩm để thoải mái tiêu thụ quá lố, hay uống một viên thực phẩm chức năng là yên tâm khỏe mạnh.

Các hãng thực phẩm chức năng là bậc thầy khai thác những điểm lợi này. Với họ, cái gì tốt cho chuột đều tốt cho người. Cái gì mơ hồ đều là có thể. Cái gì có thể nghĩa là chắc chắn, và khuyếch đại bằng mọi phương tiện quảng cáo.

Nhiều bài báo đưa ra những tiêu đề lạ lùng như thực phẩm này là sát thủ thầm lặng, thực phẩm kia phải tránh…Ngược lại, họ bốc lên mây những thứ gọi là siêu thực phẩm, tăng cường hệ miễn dịch, diệt tế bào ung thư v.v…

Chúng ta đang sống trong thời đại thực phẩm bị khủng bố – Khủng bố từ nhà sản xuất thiếu lương tâm cho đến các phương tiện truyền thông tinh quái. Người ta khai thác sợ hãi nơi người tiêu dùng để kinh doanh.

Sách “Ăn để sướng hay ăn để sợ” tập I và II xuất bản năm 2016 là tập hợp những bài viết về an toàn thực phẩm đăng hàng tuần trên báo giấy với số chữ hạn chế. Một tập hợp những bài báo như thế thiếu tính hệ thống, và thời gian cũng quá lâu kể từ khi đăng báo, trong khi khoa học tiến bộ chóng mặt.

Với bộ sách này, tôi viết lại theo chủ đề, cập nhật thêm thông tin. Đối tượng độc giả là những người ngoài ngành, và các bà nội trợ, nên tôi nghiêng về văn phong kể chuyện hơn là viết theo kiểu khoa học. Do đó, việc trích dẫn tài liệu tham khảo cũng hạn chế để khỏi rối mắt người đọc, trừ trường hợp cần thiết.

Bộ sách vẫn mang tựa đề cũ “Ăn để sướng hay ăn để sợ?”, gồm 4 tập:

Tập I – Thịt-Cá-Trứng-Sữa – Cũng nên chừng mực

Tập II – Thời rau quả lên ngôi

Tập III – Chuyện nhà bếp

Tập IV – Giải mã tin đồn

Đất nước đang phát triển, giàu nghèo cách biệt. Người giàu rất ít, dân nghèo quá nhiều. Đâu phải ai cũng thừa tiền ăn thực phẩm hữu cơ, non-GMO, hay gluten-free. Tôi đã chứng kiến nhiều vợ chồng trẻ là công nhân, hà tiện cho chính mình, nhưng lại không tiếc tiền mua sữa hàng hiệu, hay những viên dầu cá omega-3 để hy vọng con cái sẽ thông minh, đổi đời. Tôi phải viết an toàn thực phẩm cho ai bây giờ?

Tôi chỉ là người trấn an nỗi sợ hãi dựa trên hiểu biết khoa học. Tôi viết để chia sẻ với những người ăn để sống, nhưng lúc rủng rỉnh tiền, cũng dám ăn để…sướng. Nhưng dù ăn để sống hay ăn để sướng thì cũng phải biết cách để né tránh bất lợi trong điều kiện có thể, ăn sao để thừa sức sống mà vẫn an toàn, chứ không phải vừa ăn vừa sợ.

Tác giả trân trọng mọi góp ý.

Đà Lạt ngày 5/10/2022

Vũ Thế Thành

========================

Mỗi quyển dày khoảng 205 trang, khổ 13 x 20,5 cm. NXB Phụ Nữ Việt Nam 2023

Giá sách 400.000 đồng/bộ, freeship. Bạn nào quan tâm, xin liên hệ:

Email : Saigonthapcam@gmail.com  , hoặc
https://www.facebook.com/peppervp.shopping